Bllokada e Kanalit të Suezit po jep një efekt negativ në ekonominë globale, duke rezultuar në vonesa, duke prishur zinxhirët e furnizimit, duke shkaktuar mungesa dhe duke shkaktuar rritjen e çmimeve. Tregtia globale përqendrohet kryesisht në transportin detar të mallrave dhe energjisë. Sipas disa studimeve, transporti detar është deri në njëzet herë më i lirë se transporti ajror, transmeton InfoShqip.
Një situatë e ngjashme zbatohet për transportin tokësor, përfshirë hekurudhën. Gjatë gjithë shekullit të 20-të, bota përgjithësisht ka mbajtur mendimin se kushdo që sundon detet mund të kontrollojë tregtinë globale. Pra, nuk duhet të jetë për t’u habitur që ushtria amerikane po alokon kaq shumë para për flotën e saj, e cila ka mbajtur një prani globale në të gjithë botën për shtatë dekadat e fundit.
Amerikanët ishin edhe më precizë në këtë. Qëllimi i tyre pas Luftës së Dytë Botërore ishte të vinin nën kontroll detet kryesore, kanalet dhe përgjithësisht rrugët globale të transportit. Ata kanë qenë të suksesshëm në këtë deri më sot.
Nga ana tjetër, Kina ka kërkuar dhe financuar rrugët alternative për transportin detar dhe anijet e saj të mallrave për vite me rradhë, duke kuptuar se pothuajse të gjitha detet dhe kanalet aktuale janë nën kontrollin e Marinës Amerikane.
Skenari i parë: Sabotimi i Egjiptit nga Izraeli
Bllokimi i kanalit e ka sjellë Egjiptin në një gjendje paniku, në përpjekjet e pasuksesshme për të ri-mundësuar kalimin e lundrimit përmes kanalit, transmeton InfoShqip.
Vitin e kaluar, rreth 20,000 anije kaluan përmes Kanalit të Suezit, duke i sjellë Egjiptit më shumë se 5.5 miliardë dollarë të ardhura. Ndërsa ekonomitë aziatike zgjerohen dhe deficiti tregtar euro-aziatik fillon të ekuilibrohet, qarkullimi vetëm do të rritet.
Izraeli, në bashkëpunim me Kinën, ka iniciuar ndërtimin e një hekurudhe nga qyteti Eilat deri në Mesdhe, e cila ka për qëllim të shërbejë si një alternativë toke ndaj Kanalit të Suezit.
Nëse Izraeli do të gërmonte një kanal trans-izraelit, do të ishte një mundësi shumë e shtrenjtë. Por nëse do të tërhiqte sasinë aktuale të trafikut që ka Kanali i Suezit, ndërtimi i tij mund të kushtojë 55 miliardë dollarë dhe të shlyhet në 10 vjet.
Izraeli beson se hekurudha e re është e dobishme, por që nuk është e mjaftueshme në planin afatgjatë. Kanali Trans-Izraelit do të ishte një ndërmarrje tepër e vështirë, por Izraeli, me mbështetjen e Kinës, është i gatshëm për të. Sigurisht, kjo është e vërtetë nëse transporti detar nga Kanali i Suezit do të devijohej përmes kanalit izraelit.
Mënyra më e mirë për ta arritur atë do të ishte një bllokadë e tillë e mirë-projektuar. Kina tashmë ka blerë dhe marrë përsipër një numër portesh detare nëpër botë si pjesë e projektit Zgjerimi i Rripit dhe Rrugës dhe po kërkon një alternativë ndaj rrugëve detare të kontrolluara nga SHBA, përfshirë Kanalin Suez.
Skenari tjetër: Konkurrenca globale midis Kinës dhe SH.B.A.
Në vitin 2020, kur ekonomitë më të mëdha në botë regjistruan një rënie ekonomike, Kina ishte i vetmi vend, ekonomia e të cilit regjistroi rritje. Nga këndi i përpjekjeve amerikane për të ruajtur vazhdimësinë e rendit global, në të cilin Shtetet e Bashkuara do të thonë fjalën kryesore, ky zhvillim i situatës është disi i papranueshëm.
Disa analistë gjeopolitikë besojnë se bllokada në Kanalin e Suezit është një mesazh amerikan për Kinën dhe se një skenar i ngjashëm mund të përsëritet në rrugë të tjera transporti, të cilat janë thelbësore për eksportet kineze në të gjithë botën. Humbësi më i madh global për shkak të bllokadës aktuale është Kina.
Kina është përballur me një situatë të ngjashme në të kaluarën kur bëhet fjalë për ndërtimin e planifikuar të një kanali transporti përmes Mianmar, në një përpjekje për të gjetur një alternativë ndaj Detit Malaj, i cili kontrollohet nga marina amerikane, transmeton InfoShqip.
Më pas Myanmar u godit nga një valë e brendshme e terrorizmit, e cila e detyroi Kinën të hiqte dorë nga ideja e krijimit të një kanali përmes këtij vendi.
Pas këtyre ngjarjeve, Kina arriti një marrëveshje me Tajlandën për gërmimin dhe ndërtimin e një kanali, përmes të cilit anijet e mallrave kineze do të anashkalonin Detin Malaj. Sidoqoftë, nën presionin amerikan, Tailanda anuloi projektin. Një konkurs i ngjashëm midis SHBA dhe Kinës është i dukshëm në Mesdhe sot. Shtetet e Bashkuara kanë njoftuar ndërtimin e disa bazave të reja ushtarake në Greqi si dhe në ishujt Grekë.
Megjithëse shumë strategë ushtarakë besojnë se Shtetet e Bashkuara po kërcënojnë Turqinë dhe transportin rus nga Deti i Zi me baza të reja ushtarake, kjo mund të mos jetë në praktikë.
Arsyeja kryesore për krijimin e bazave ushtarake amerikane mund të jetë vendosja e kontrollit mbi hyrjen detare në vetë Evropën dhe parandalimi i integrimit të mëtejshëm ekonomik midis BE dhe Kinës. Që nga janari 2021, numri i vendeve që janë bashkuar me Nismën e Rripave dhe Rrugëve (BRI) me nënshkrimin e një Memorandumi të Mirëkuptimit me Kinën është rritur në 140 vende të pabesueshme.
Nuk është sekret që Shtetet e Bashkuara po përpiqen të kufizojnë zgjerimin kinez në pothuajse çdo hap.
Skenari i tretë: Çfarë po përpiqen të arrijnë globalistët në botë?
Përveç interesave rajonalë midis Izraelit dhe Egjiptit, dhe përveç konkurrencës globale midis Kinës dhe Shteteve të Bashkuara, ka aktorë jo-shtetërorë që kanë vizionin e tyre global të “zhvillimit të qëndrueshëm të botës“.
Gjatë dhjetë viteve të fundit, Gates dhe Rockefeller Fundations kanë kryer disa simulime të një pandemie globale të viruseve. Sot, një simulim i “Pandemisë Kibernetike” po ndodh në të gjithë botën – e cila filloi në fund të vitit të kaluar me hakimet masive të institucioneve të shumta shtetërore dhe kompanive të mëdha të teknologjisë në Shtetet e Bashkuara, për të cilat akuzohen Rusia dhe Kina.
“Cilat politika, praktika dhe partneritete janë të nevojshme për të parandaluar një pandemi të tillë kibernetike?” Kjo çështje u ngrit në seancat e Forumit Ekonomik Botëror midis 28 dhe 29 janarit në Davos.
Sidoqoftë, përveç pandemive virale dhe kibernetike, Kombet e Bashkuara po paralajmërojnë për një mungesë të mundshme të ushqimit për shkak të zinxhirëve të furnizimit të ushqimit të ndërprerë.
Shumë fermerë të mëdhenj në të gjithë botën, për shkak të kufizimeve të udhëtimit të vendosura nga koronavirusi, kanë vështirësi në gjetjen e punës për të punuar në tokë të punueshme. Në Shtetet e Bashkuara, punëtorët sezonalë nga Meksika nuk ishin në gjendje të vinin në punë vitin e kaluar për shkak të kufizimeve të udhëtimit të shkaktuara nga virusi.
Duke qenë se pandemia e virusit nuk ka arritur të prishë mjaftueshëm zinxhirët e furnizimit me ushqim në të gjithë botën, bllokimi i Suezit dhe rrugëve potencialisht të tjera të transportit, të cilat janë thelbësore për transportin e ushqimit dhe vajit, është potencialisht një metodë e re për të shkaktuar një “pandemi urie“.
Në këtë situatë, çmimet e naftës dhe ushqimit po rriten, dhe në të njëjtën kohë fuqia blerëse e njerëzve po bie. Sot është Kanali i Suezit, nesër mund të jetë Stambolli, Malajzia, Gjiri i Adenit ose Ngushtica e Hormuzit.
Shtetet-kombet dhe kombet anembanë botës, nëse duan të shmangin një skenar të tillë, duhet t’i kushtojnë më shumë vëmendje ushqimit të brendshëm dhe prodhimit të ushqimit. Globalizimi na ka bërë ne dhe vendet tona “të prekshme” ndaj secilit prej këtyre skenarëve./InfoShqip.com
