A do të vazhdojë “zonja e hekurt” e Europës në rrugën e paraardhësit të saj, Josep Borell apo do të ndjekë rrugën e shtruar nga Catherine Ashton dhe Frederica Mogherini? Me afrimin e kohës që Kaja Kallas të marrë zyrtarisht postin e shefes së diplomacisë së Bashkimit Evropian (BE), kjo dilemë po bëhet gjithnjë e më e zhurmshme për sa i përket dialogut Beograd-Prishtinë: Ose do ta udhëheqë vetë ose ajo do të emërojë një të dërguar special”,shkruan media serbe “Blic”. Analistët janë të ndarë. Disa besojnë se Kallas do të zgjedhë opsionin e dytë, të tjerë se ai do të vazhdojë të zhvillojë bisedimet personalisht dhe se kjo do të ndikojë ndjeshëm në dinamikën e tyre.
Ndryshimi i dialogut
Milosh Pavkoviç, studiues nga Qendra për Politikë Evropiane, ka thënë për “Blic” se nuk e përjashton mundësinë që Kallas të marrë përsipër dialogun. “Mandati i përfaqësuesit aktual të posaçëm, Miroslav Lajçak, skadon në janar të vitit 2025. Edhe pse pritet që Përfaqësuesja e Lartë e re e BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Kaja Callas, të propozojë pasardhësin e tij, ekziston gjithashtu mundësia që ajo personalisht të ta marrë atë përgjegjësi si paraardhësit e saj Catherine Ashton dhe Federica Mogherini. Për momentin është shumë e vështirë të parashikohet se cilat janë gjasat që kjo të ndodhë, sepse Callas ka seancën e parë dëgjimore para komisionit për punë të jashtme të Parlamentit Evropian, i cili duhet të japë dritën jeshile për emërimin e saj”, thekson ai. Siç shton ai, duke pasur parasysh krizën në të cilën ka rënë dialogu dhe situatën e tensionuar që ka zgjatur për një kohë të gjatë, nuk do të ishte befasi e madhe nëse Kallas përdor autoritetin e tij dhe merr përsipër personalisht ndërmjetësimin midis Beogradit dhe Beogradit dhe Prishtinë.
Nga Ashton tek Lajçak
“Brenda dialogut, por nga ana tjetër e tryezës, deri më tani kanë qenë tre lojtarë, akullin e ka thyer Catherine Ashton, e cila u pasua nga Frederica Mogherini në vitin 2014. Nga viti 2020, stafetën e mori Josep Borrell, dorën e zgjatur të të cilit deri më tani ishte Përfaqësuesi Special i BE-së Miroslav Lajçak”, shkruan media serbe. Kur nënvizohet vija e performancës së tyre, imponohet konkluzioni se rezultatin më konkret, Marrëveshjen e Brukselit , e cila u nënshkrua në vitin 2013, e ka arritur Ashton. “Ishte një sukses, por ky dokument ende qëndron në ajër pa asnjë tregues se ai mund të zbatohet plotësisht së shpejti, shkruan “Blic”. Mogherini e ngriti bisedën mes Beogradit dhe Prishtinës nga niveli i kryeministrit në atë të presidentit, por edhe kjo nuk doli të ishte shumë efektive. Gjatë mandatit të saj, ideja e shkëmbimit të territoreve u shfaq si një opsion kompromisi, por nuk dha fryt. “Dirigjenti” aktual Borell, së bashku me Lajçakun, arritën të arrijnë Marrëveshjen e Ohrit , por ndryshe nga Marrëveshja e Brukselit, ajo nuk u nënshkrua. “Megjithatë, ata kanë një gjë të përbashkët, të dyja janë në pritje të zbatimit”, shkruan “Blic”.
“Zëri” i Von der Leyen
Ardhja e tij u sponsorizua nga presidenti i atëhershëm i SHBA-së, Donald Trump, sepse ai kishte emëruar më parë Richard Grenell si të dërguar special të SHBA-së. Dhe pikërisht në këtë dualizëm BE-SHBA do të kalojë mandati i Kalasova, sipas Milan Igrutinoviç, bashkëpunëtor i Institutit për Studime Evropiane. Për më tepër, ai mendon se Kallas nuk do të merret personalisht me dialogun, por do të emërojë edhe një të dërguar. I gjithë mentaliteti i saj është i drejtuar drejt Rusisë, kujton ai. “Ajo dhe njerëzit në rrethin e saj janë të interesuar vetëm për Rusinë, dhe Ursula von der Leyen do të vazhdojë të jetë ajo, kryesore që do të vendosë se çfarë dhe çfarë lloj mesazhesh do t’i transmetohen Serbisë, dhe Kalasova do të jetë ajo. kush do t’i dorëzojë. Kaja Kalas do të jetë njeriu dhe zëri i saj”, beson Igrutinoviç. Sipas tij, presioni ndaj Kurtit do të mbetet, por do të vijë përmes Gjermanisë, SHBA-së, jo përmes Brukselit.
