Udhëheqësi serb i Bosnjës Milorad Dodik u mburr dje se vetëm ai dhe kryeministri hungarez Viktor Orban mbështetën hapur Donald Trump në Evropë gjatë fushatës zgjedhore, kështu që ai tani shpreson se administrata e re në Uashington do të ketë një marrëdhënie miqësore me Republikën Srpska. Të mërkurën, Dodik dhe mbështetësit e tij festuan me zë të lartë fitoren e Trumpit në zgjedhjet presidenciale të SHBA-së, por më vonë gjatë ditës ai mori lajmin se një sipërmarrës i afërt me të dhe kompania që ai drejton u futën në listën e zezë nga Departamenti i Thesarit të SHBA-së, sepse ata u zbuluan si pjesë e rrjeti që mbështet pasurimin personal të Dodik dhe anëtarëve të familjes së tij.
“Hakmarrja” e Biden
Dodik e komentoi vetëm një ditë më vonë dhe pretendoi se ishte hakmarrje nga administrata e Joe Biden, duke thënë se shpresonte se do të ndryshonte pas kthimit të Trump në Shtëpinë e Bardhë. “Biden dhe administrata e tij ishin armiqtë e vdekshëm të RS dhe më vjen mirë që u larguan,” u tha Dodik gazetarëve me nervozizëm, duke pretenduar se në 30 vitet e fundit në SHBA ata krijuan gënjeshtra në kurriz të serbëve të Bosnjës dhe ai tha se kjo është pse shpikën gjenocidin në Srebrenicë si dhe krimet në Markale të Sarajevës. Ai ofendoi edhe një herë ambasadorin aktual të SHBA-së në Bosnje-Hercegovinë, Michael Murphy, të cilin e quajti “qelbësirë” dhe “kriminel” dhe tha se vetëm pas largimit të tij do të vijojë “rehabilitimi i marrëdhënieve” me SHBA-në.
Heqja e sanksioneve
Dodik ka qenë nën një regjim të dyfishtë sanksionesh amerikane që nga viti 2017, kur ato iu vendosën nga administrata e Barack Obamës për rrezikimin e zbatimit të Marrëveshjes së Dejtonit dhe një raund i ri sanksionesh mbërriti në vitin 2022 për korrupsion. Djali i Dodikut, Igori dhe vajza Gorica, si dhe të gjithë bashkëpunëtorët e tij kryesorë politikë, nga anëtarja e presidencës së BiH-së, Zheljka Cvijanoviç te një numër ministrash në qeverinë e RS-së, janë nën sanksionet e paraqitura nga Ministria e Financave e SHBA. Dodik shpresonte që Trump të hiqte sanksionet e tij në mandatin e tij të parë, por kjo nuk ndodhi dhe tani ai shpreson me kujdes që për shkak të mbështetjes së tij për Trump, presidenti i ri amerikan do të jetë më mirëkuptues për të. “Nuk mund të them se kam ndonjë shpresë”, tha Dodik, duke shtuar se për momentin shpreson vetëm të ketë një mundësi komunikimi me administratën e re që do të lehtësonte pozicionin e tij. Ai pohon se tashmë janë krijuar disa kontakte të këtij lloji.
Politika e SHBA
Ndryshe nga Dodik, politikanët në Federatën e Bosnjë-Hercegovinës besojnë se nuk do të ketë ndryshime të rëndësishme në marrëdhëniet mes SHBA-së dhe Bosnje-Hercegovinës. Kryeministri i atij entiteti dhe lideri i SDP BiH, Nermin Nikshiq, kujtoi dje se administratat republikane dhe demokratike në SHBA kanë alternuar më parë, por politika e Uashingtonit ka qenë gjithmonë e njëjtë, duke mbrojtur mbështetjen për integritetin e BiH dhe forcimin e institucioneve të saj, si dhe rrugën drejt anëtarësimit në BE dhe NATO. “Jam i sigurt se presidenti i ri i vjetër i SHBA-së, Donald Trump, do të vazhdojë politikën dhjetëvjeçare të SHBA-së në mbështetje të Bosnjës dhe Hercegovinës, sovranitetit dhe integritetit të saj dhe të gjithë qytetarëve tanë”, ka shkruar Nikshiq në profilin e tij zyrtar në Facebook. Kështu mendon edhe presidenti i HDZ-së, Dragan Çoviç, i cili thotë se është i bindur se ndryshimi në Shtëpinë e Bardhë nuk do të ndikojë në qëndrimin ndaj BiH-së. “Ka disa arsye. Njëra është se ne jemi të vegjël dhe si të tillë jo shumë domethënës në asnjë kuadër strategjik, madje edhe taktik. Megjithatë, SHBA-të kanë bërë dhe investuar shumë në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe në proceset tona demokratike dhe besoj se ato do të vazhdojmë ta bëjmë këtë edhe në të ardhmen, mendoj se do të kemi vazhdimësi në politikën amerikane ndaj BiH dhe gjithë rajonit”, tha Çoviç për agjencinë Fena.
