Në vitin 2008 në rezervatin kombëtar të Menomines, në Uiskonsin arkeologët bënë një zbulim të vogël, por mjaft mahnitës, një vazo të vogël balte. Edhe pse në pamje të parë nuk la ndonjë përshtypje, ky objekt i vogël i poçarisë datonte rreth 800 vjet më parë. Po çfarë kishte në brendësi të vazos… ?
Diçka që ndryshoi mënyrën se si ne e shihnim zhdukjen, ruajtjen dhe konservimin e ushqimit. Nuk mund të mendohej që kjo vazo e vogël balte e groposur 800 vjet më parë të mund të ishte e rëndësishme edhe sot, por ja që qenka tillë. Ajo nxori në dritë një lloj kungulli që mendohej se ishte zhdukur përgjithmonë. Për këtë duhet të falenderojmë paraardhësit tanë indigjenë. Sigurisht që ata e dinin mjaft mirë çfarë do të thotë të ruash, ashtu sikurse dinin po kaq mirë edhe rëndësinë e së ardhmes. A nuk është e mrekullueshme që ata diktojnë edhe sot hapat tanë?
Ja tek është! Vazoja u zbulua në rezervatin e Menominesë në Uiskonsin, ku kishte qëndruar e groposur për 800 vite. Në brendësi të saj u gjetwn një sasi farash që ka të ngjarë të jenë futur si një metodë e ruajtjes së ushqimit. Më vonë u përcaktua se i përkisnin një tipi të vjetër kungulli, tashmë plotësisht të zhdukur.
Shtatë vjet pas këtij zbulimi, studentët në Unipeg vendosën t’i mbjellin farat 800 vjecare…Për habinë e të gjithëve diçka mbiu…
Ai u emërtua “Gete-okosomin” që në gjuhën menominiane do të thotë “kungull i vjetër”. Studentët po e kultivojnë bimën që të mos zhduket sërish. Mund të jetë një kungull modest, por është kthyer në një simbol të paraardhësve dhe historisë së tyre, si edhe një mënyrë vështrimi mbi mrekullinë e natyrës. Ky zbulim tregon se bimët mund të jenë të pabesueshme! Ndonjëherë historia vjen mjaft habitshëm. Rrota e Jetës na shfaqet pikërisht në këtë çast. Rrënjët tona indigjene janë mjaft të forta dhe të lidhura me tokën. Ishte thënë dikur se njerëzit e Ishullit të Breshkës kishin qenë kujdestarët dhe jo zotërit e tokës. Mendoj se ky kungull është prova e asaj thënieje. /bota.al
