Kryeministri shqiptar Edi Rama njoftoi se në kryeqytetin Tiranë do të krijohet një strukturë e ngjashme me Vatikanin e quajtur “Shteti Sovran Bektashi”. Ndërkohë që u njoftua se kreu i shtetit do të ishte lideri bektashi shqiptar ‘Baba Mondi’. Në anën tjetër përfaqësues të organizatave alevi-bektashiane nga Turqia thonë se një ‘shtet fetar’ nuk do të jetë në përputhje me bektashizmin.
Po hidhen themelet e një shteti të ri për bektashinjtë, një nga bashkësitë fetare në Shqipëri, vendin shumëngjyrësh të Ballkanit. Kryeministri shqiptar Edi Rama njoftoi se ata vendosën të krijojnë një strukturë të ngjashme me Vatikanin të quajtur “Shteti Sovran Bektashi” në Tiranë. Shteti, i cili planifikohet të drejtohet nga Baba Mondi, kreu kryesor bektashian i vendit, do të ketë kufijtë e tij pranë kryeqytetit dhe një pasaportë të veçantë. Megjithatë, ushtria shtetërore dhe institucioni gjyqësor nuk do të ketë, shkruan haber global, përcjell portali rtv21.tv
Duke bërë të ditur këtë propozim interesant, kryeministri Rama tha:
“Kuptimi tolerant i Islamit i Shqipërisë është krenaria jonë. “Ne duhet ta mbrojmë këtë thesar”, tha ai, ndërsa zyra e shtypit e Kryeministrisë shqiptare deklaroi në një deklaratë për New York Times se detajet e projektit do të bëhen të ditura së shpejti. Në deklaratën zyrtare thuhet se projekti tregon ‘Vendosmërinë e Shqipërisë për tolerancën fetare’.
Përfaqësuesit e organizatës turke të Alevi Bektashinjve, të cilët kanë bërë vlerësime për Haber Global Web Özel, për paraqitjen e kryeministrit shqiptar Edi Rama, nuk e shohin mirë ‘shtetin fetar’ në fjalë. Duke deklaruar se besimi alevi-bektashian është i papajtueshëm me shtetin fetar, Zeynel Abidin Koç, kryetar i Federatës Turke të Alevit, tha: “Si alevi që jetojmë në Turqi, ne vazhdojmë qëndrimin tonë në favor të laicizmit. Bektashizmi është një sistem besimi me origjinë nga Shqipëria. Megjithatë, në Shqipëri jetojnë afërsisht 115 mijë bektashianë.” “ Kjo mbulon 5 për qind të popullsisë së Shqipërisë. Ne nuk e aprovojmë kurrë një shtet të bazuar në besim”
I mendimit se besimi bektashian nuk mund të kthehet në një shtet fetar është edhe Ali Balkız, ish-kryetar i Federatës Alevi Bektashiane dhe shkrimtar-autor. Balkız tha: “Rruga alevi bektashiane ka jetuar në këto troje prej shekujsh. Më vonë, ajo u përhap në Ballkan me Perandorinë Osmane dhe arriti deri në Hungari. Shqipëria është një nga këto vende. Filozofia alevi bektashiane mban së bashku 72 kombe. dhe është e rëndësishme të kontrollosh duart dhe gjuhën.” Këshillat janë në anën e të shtypurve. Shteti fetar nuk është gjë e drejtë. Çdo shtet ka autoritet, por ka liri në besimin alevi bektashi. Shteti bektashi dallon nga shteti serb apo ai maqedonas, kur e shikoj kështu, nuk më pëlqen.
Hüseyin Güzelgül, kryetar i Federatës Alevi Bektashiane, deklaroi se hapat e ndryshëm të ndërmarrë nga shtetet në aspektin e pranimit të besimit alevi bektashi në botë i konsideron përgjithësisht pozitive dhe ndan mendimin se besimi bektashi dhe shteti fetar nuk mund të bashkëjetojnë. Güzelgül tha, “Ne nuk e shohim si të drejtë një shtet të bazuar në fe. Një gjë e tillë nuk mund të ndodhë aty ku ka tolerancë, paqe dhe dashuri . ”
Sipas regjistrimit të vitit 2023, në Shqipëri jetojnë 115 mijë bektashinë. Që të shpallet shteti në fjalë duhet miratimi i Kuvendit të Shqipërisë. Ndërkohë që po vazhdojnë diskutimet për shtetin bektashi, kreu bektashi i vendit, Baba Mondi, tha se shpresojnë që SHBA dhe vendet evropiane ta njohin shtetin e tyre.
