Dibër, Maqedoni e Veriut — Komuna e Dibrës ka marrë pjesë së fundmi në një iniciativë rajonale që synon përmirësimin e mënyrës se si qeveritë lokale reagojnë ndaj krizave në mënyrë transparente dhe të ndjeshme ndaj gjinisë. Projekti, me titull “Fuqizimi i Llogaridhënies dhe Reagimeve të Ndjeshme ndaj Gjinive nga Autoritetet Lokale në Kriza”, u zbatua në 24 komuna në Maqedoninë e Veriut, Serbi dhe Bosnje e Hercegovinë.
Kjo iniciativë është pjesë e rrjetit më të gjerë Gender Budget Watchdog Network (GBWN), me mbështetjen e Agjencisë Austriake për Zhvillim dhe Agjencisë Suedeze për Bashkëpunim Ndërkombëtar për Zhvillim. Në Maqedoninë e Veriut, projekti u drejtua nga organizata Gazetarët për të Drejtat e Njeriut nga Shkupi.
Si një nga tetë komunat e përzgjedhura në vend, Dibra kontribuoi në një studim gjithëpërfshirës që përfshiu grupe fokusi, pyetësorë dhe bashkëpunim të drejtpërdrejtë ndërmjet autoriteteve lokale dhe organizatave të shoqërisë civile (OSHC). Qëllimi ishte vlerësimi i gatishmërisë dhe gjithëpërfshirjes së komunës për përballimin e krizave të ndryshme, si krizat ekonomike, pandemia COVID-19 dhe pabarazitë sociale.
Studimi në Dibër tregoi se shumë qytetarë nuk janë plotësisht të informuar për buxhetin komunal, ndërsa pjesëmarrja publike në diskutimet për buxhetin është e kufizuar. Po ashtu, OJQ-të lokale perceptohen se kanë ndikim minimal në politikat publike, megjithatë qytetarët kanë shprehur mbështetje të fortë që ato të luajnë rol më aktiv në formësimin e strategjive për reagim ndaj krizave dhe në avokimin për grupet e cenueshme.
Qytetarët theksuan gjithashtu se gratë vazhdojnë të mbajnë barrën më të rëndë gjatë krizave, shpesh duke marrë rolin e kujdestareve dhe duke përballuar shkallë më të lartë të papunësisë. Si grupet më të prekura u identifikuan të rinjtë, të moshuarit dhe të papunët.
Komuna e Dibrës përballet me sfida të rëndësishme në fushat e mbështetjes ekonomike dhe sociale për gratë, si dhe në zbatimin e praktikave të buxhetimit të ndjeshëm ndaj gjinisë. Për të përmirësuar këtë aspekt, është e domosdoshme të rritet pjesëmarrja e grave në vendimmarrje, të shtohet ndërgjegjësimi mbi proceset buxhetore dhe të zhvillohen programe të posaçme mbështetëse për gratë, veçanërisht në zonat rurale. Mbështetja për zhvillimin ekonomik, integrimin social dhe përmirësimi i infrastrukturës shëndetësore janë gjithashtu çelësa për krijimin e mundësive të barabarta për të gjithë qytetarët e komunës.
Pavarësisht këtyre sfidave, shumica e banorëve të Dibrës shprehën një ndjenjë të thellë sigurie dhe krenarie për komunitetin e tyre, duke vënë në pah rezistencën dhe solidaritetin e qytetit në kohë të vështira.
Rekomandime për Dibrën:
Për të ndërtuar mbi gjetjet e projektit, janë dhënë disa rekomandime kyçe:
• Të prezantohen kritere të ndjeshme ndaj gjinisë në procesin e buxhetimit komunal.
• Të përmirësohet transparenca, duke inkurajuar pjesëmarrje më të gjerë të qytetarëve në dëgjimet publike dhe në qeverisjen vendore.
• Të forcohet bashkëpunimi mes komunës dhe OJQ-ve lokale, sidomos iniciativave të drejtuara nga gra.
• Të ndërmerren fushata ndërgjegjësuese mbi buxhetimin e ndjeshëm gjinor dhe përgatitjen për kriza.
Ky projekt ka krijuar bazat për bashkëpunime të ardhshme dhe zhvillim të politikave në Dibër, duke e pozicionuar komunën mes liderëve rajonalë që angazhohen për qeverisje gjithëpërfshirëse dhe të drejtë.
Lexoni raportin e plotë këtu:
