Kur Polonia në dukje vendosi në fillim të kësaj jave se do të ndalonte dërgimin e armëve në Ukrainë, shumë pyesnin – a ka filluar të bjerë mbështetja e Evropës për Kievin?
Varshava e tërhoqi masën pasi presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky e kritikoi atë për ndalimin e importit të grurit ukrainas. Ishte i fundit në një seri mesazhesh jo shumë miqësore që Polonia i dërgoi Ukrainës.
Polakët do të shkojnë në kutitë e votimit më 15 tetor për të zgjedhur një parlamenti të ri. Sipas të gjithave, partia në pushtet Ligj dhe Drejtësi (PiS) do të pësojë disfatë në ato zgjedhje. Kushdo që ndjek politikën evropiane do t’ju thotë se bujqësia është shumë e rëndësishme.
Fermerët janë aktorë politikë jashtëzakonisht të motivuar dhe siguria e ushqimit është një nga prioritetet më të larta për popullatën e përgjithshme, pavarësisht nëse është realisht e kërcënuar. Nëse dëshiron të qëndrojë në pushtet, PiS do të duhet të mbledhë votat e votuesve nga zonat rurale.
Pra, ka kuptim që qeveria polake bëri një lëvizje kaq të zhurmshme, nacionaliste. Megjithatë, ajo grindje relativisht e vogël doli jashtë kontrollit kur presidenti ukrainas Zelensky i tha Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara të martën, më 19 shtator, se ai ishte i shqetësuar se miqtë evropianë të vendit të tij po bënin një thriller nga gruri.
Kryeministri polak Mateusz Morawiecki pohoi në rrjetet sociale të nesërmen se Polonia do të ndalonte armatosjen e Ukrainës dhe do të fillonte të armatosej vetë.
Ndërkohë, Varshava e zbuti pozicionin e saj dhe i premtoi se do t’i dërgonte Kievit armët që kishte premtuar t’i dërgonte. Presidenti polak Andrzej Duda tha se fjalët e folura nga kryeministri Morawiecki ishin “interpretuar në mënyrën më të keqe të mundshme”.
CNN thekson se asnjë zyrtar evropian nuk beson se Evropa, dhe veçanërisht Polonia, do të ndalojnë së mbështeturi Ukrainën. Tre zëra zyrtarë nga Europa thanë se besonin se liderët e Polonisë përdorën fjalë të ashpra për Ukrainën për të fituar favorin e fermerëve dhe votuesve ruralë. Pavarësisht se të gjithë mendojnë se mosmarrëveshja e lartpërmendur është në fakt teatër politik për audiencën polake, shumë janë shumë të zemëruar me Varshavën.
“Ukraina i ka ofruar tashmë Polonisë një zgjidhje për çështjen e grurit. Kjo është arsyeja pse ajo është kaq e zemëruar me Poloninë. 24 anëtarët e tjerë të Bashkimit Evropian janë gjithashtu të zemëruar me të, sepse Polonia u ka thënë vazhdimisht atyre gjatë 18 muajve të fundit se ata janë duke mos bërë mjaftueshëm për Ukrainën”, tha një diplomat evropian. Gjëra të ngjashme i thanë CNN nga burime nga NATO, institucione evropiane dhe kryeqytete nga e gjithë Evropa.
“Të gjitha lëvizjet e Polonisë duhet të shihen në kontekstin e zgjedhjeve të ardhshme. Dhe axhenda nacionaliste e qeverisë aktuale dhe qëndrimet agresive në lidhje me grurin, migrimin dhe çdo gjë që ata e konsiderojnë një kërcënim për interesat kombëtare të Polonisë. Qeveria atje sulmon Brukselin kur u shkon. Të gjitha këto i bën për të mobilizuar votuesit e tij. Nëse nuk keni politika konkrete, shpikni armiq për ta mbuluar atë”, tha një zyrtar i Komisionit Evropian.
Si do të ndikojë kjo grindje në Ukrainë në afat të gjatë? Shumica e anëtarëve të Bashkimit Evropian dhe NATO-s duan që Kievi t’i bashkohet të dyja organizatave.
Shumica e anëtarëve të BE-së e dinë se hyrja e Ukrainës në bllok do të ndryshojë mënyrën e funksionimit të saj. Për shembull, nëse Ukraina do t’i bashkohej BE-së tani, një mbështetje e madhe për bujqësinë do t’u shkonte ukrainasve dhe kjo do të ndryshonte ndjeshëm balancën e pushtetit në Parlamentin Evropian dhe institucionet e tjera.
Sa i përket NATO-s, ka anëtarë të aleancës që nuk u pëlqen fakti që vendi në tokën e të cilit po zhvillohet lufta mund të ketë akses në nenin 5 të Traktatit të Atlantikut të Veriut, i cili thotë se një sulm ndaj një anëtari është një sulm mbi të gjithë. Për më tepër, anëtarëve të NATO-s nuk u pëlqen shumë të shpenzojnë para për mbrojtjen e territorit të tyre, e lëre më për mbrojtjen e dikujt tjetër.
Së fundi, tërheqja e Polonisë u dha vendeve të tjera që ndihen të detyruara të mbështesin Ukrainën, një mundësi për t’u rebeluar kundër logjikës së mbështetjes së një vendi jo të Aleancës.
