Një njohje dinjitoze e humbjes në zgjedhjet presidenciale të SHBA është një traditë politike që është ndërtuar për shekuj me radhë dhe është akti i fundit i fushatës presidenciale – një lloj drame që përfundon me një urim publik për rivalin për fitoren.
Nuk ka asnjë detyrim kushtetues ose ligjor që kandidati i mundur në zgjedhjet presidenciale të SHBA-së të pranojë humbjen, shkruan Radio Publike Kombëtare Amerikane (NPR).
Tradita filloi si një gjest i mirë më shumë se 120 vjet më parë kur William Jennings Bryan i dërgoi një telegram kundërshtarit të tij William McKinley dy ditë pas zgjedhjeve të vitit 1896.
“Lincoln, Nebraska, 5 nëntor. I dashur Wm. McKinley, Canton, Ohio: Senatori Jones sapo më informoi se informacioni tregon fitoren tuaj dhe unë iu uroj urgjentisht ju. Ne kemi qëndruar para popullit amerikan dhe vullneti i tij është ligji. W.J.Bryan.”
Këto dy fjali konsiderohen njohja e parë publike e humbjes në politikën presidenciale të SHBA.
Tradita vazhdoi në një mënyrë apo në një tjetër në zgjedhjet pasuese.
Al Smith ishte kandidati i parë që pranoi humbjen në radio, pasi ishte mundur nga Herbert Hoover në zgjedhjet e vitit 1928.
Pasi u mund nga Dwight D. Eisenhower në 1952, kundërshtari i tij Adlai Stevenson ishte i pari që pranoi humbjen në një transmetim të drejtpërdrejtë televiziv.
Në 120 vitet e kaluara, janë mbajtur 32 fjalime në të cilat humbësit kanë pranuar humbjen.
Paul Corcoran, një profesor në Universitetin e Adelaidës në Australi dhe një teoricient politik që studion fushatat presidenciale të SHBA, thotë se ekziston një model tradicional me katër elemente në fjalime, të cilin çdo kandidat shpreson të mos mbahet kurrë.
E para është njohja e humbjes, megjithëse vetë fjala zakonisht nuk shqiptohet. Fitorja e kundërshtarit njihet dhe i dërgohen urimet.
Thomas Dewey njoftoi në 1948 se i kishte dërguar një telegram Harry S. Truman: “Urimet e mia të sinqerta për zgjedhjen tuaj dhe shumë dëshira të mira për një qeveri të suksesshme”.
Një element tjetër i fjalimit është një thirrje për unitetin e vendit nën udhëheqjen e presidentit të ri.
“Unë besoj thellësisht se njerëzit tanë, republikanët dhe demokratët, do të bashkohen rreth presidentit të ardhshëm”, tha Richard Nixon në 1960 pasi u mund nga John F. Kennedy.
Humbësit në fjalim i japing theks demokracisë dhe një pjesë të fjalimit ia kushtojnë forcës së sistemit demokratik dhe miliona votuesve që morën pjesë në procesin zgjedhor.
“Unë e vlerësoj thellësisht një sistem që u lejon njerëzve zgjedhje të lirë se kush do t’i udhëheqë për katër vitet e ardhshme”, tha Jimmy Carter në 1980 pasi humbi zgjedhjet kundër Ronald Reagan.
“Demokracia jonë kushtetuese përfshin një transferim paqësor të pushtetit. Ne jo vetëm që e respektojmë atë por edhe e mbrojmë atë,” tha Hillary Clinton në 2016 pas fitores së Donald Trump.
Corcoran thotë se ju shpesh mund të mësoni më shumë për dikë nga mënyra se si ai humbet sesa nga mënyra se si ai fiton.
Në zgjedhjet presidenciale të SHBA.-së, është një mundësi që i humburi të ngjitet në skenë dhe ta kthejë humbjen në një akt nderi.
Në vitin 2008, John McCain në fjalimin e tij shkoi një hap më tej sesa forma standarde. Ai pranoi momentin historik të fitores për kundërshtarin Barack Obama.
Ndoshta më dramatikja deri më tani ishte në vitin 2000, kur saga për rezultatin e zgjedhjeve presidenciale amerikane zgjati për 35 ditë.
Pas një gare jashtëzakonisht të ngushtë, Al Gore thirri George W. Bush për ta uruar atë për fitoren dhe vetëm një orë më vonë tërhoqi njohjen e humbjes. Gore sfidoi rezultatet e zgjedhjeve në Florida, ku filloi rinumërimi.
Beteja ligjore përfundoi në Gjykatën e Lartë, e cila vendosi kundër Gore, kështu që Zv.Presidenti i atëhershëm amerikan përsëri pranoi humbjen dhe premtoi se ai nuk do ta tërhiqte njohjen përsëri.
Corcoran vlerëson se, me fushata gjithnjë e më të ashpra dhe të shëmtuara, njohja publike e humbjes në zgjedhjet presidenciale të SHBA po bëhet gjithnjë e më e rëndësishme.
Në fund të fundit – pranimi i humbjes nuk ka të bëjë me humbësin duke pranuar fitoren e kundërshtarit, por me pranimin nga ndjekësit e tij, përfundon NPR.
Presidenti i tanishëm Donald Trump, megjithatë, e ka të vështirë të pajtohet me humbjen pasi pretendon për mashtrim elektoral. Pyetja është nëse SHBA do të ketë një humbës të keq pas 120 vitesh i cili nuk do ta përgëzojë Presidentin e zgjedhur Joe Biden. /tesheshi.com/
