Rreziku nga ajrit të ndotur
Megjithëse sipas të dhënave nga viti 1970 deri më sot emetimi i gazrave të dëmshëm është ulur për 70%, efektet e ajrit të ndotur nuk mund të anashkalohen. Sipas një raporti, ndotja e ajrit ishte përgjegjëse për vdekjen e 9 milion njerëzve vetëm në vitin 2015.
Ka 2 gjëra që shqetësojnë më shumë ekspertët. E para është ozoni, që formohet kur emetimi i karburantit nga karburantet krijon një smog. Ky smog irriton mushkëritë, zvogëlon efektivitetin e tyre dhe mund të shkaktojë astmë, por edhe probleme të tjera gjatë gjithë jetës.
Gjëja e dytë është grimcat ajrore, të cilat, edhe pse më të vogla se 2.5 mikrometra, ende përmbajnë kontaminime, duke përfshirë hidrokarburet aromatike policiklike.
Dëmin që e bëjnë këto grimca është shumë më i madh se problemet e mushkërive dhe astmës. Për shkak se grimcat janë shumë të vogla, ato lehtë kalojnë nëpër filtra dhe hyjnë në hundë dhe fyt. Nga atje ata përfundojnë në gjakun tonë dhe hyjnë në të gjithë trupin. Ata mund të shkaktojnë probleme të ndryshme kardiovaskulare, si dhe sëmundje neurodegjenerative.
Është treguar se gratë shtatzëna të ekspozuara ndaj këtyre grimcave kanë një rrezik më të lartë të lindjes së një fëmije me një intelegjencë më të ulët ose me çrregullime të hiperaktivitetit dhe vëmendje të reduktuar. Gjithashtu, ndotja e ajrit shoqërohet me rritjen e obezitetit të fëmijërisë.
Çfarë mund të bëni për këtë?
Zgjidhja më e thjeshtë do të ishte largimi nga qyteti i ndotur, por e dimë se është një opsion që shumë nuk mund të përballojnë. Në këtë rast, ka disa hapa të tjerë që mund të shkarkoni.
- Mos praktikoni jashtë kur ajri është shumë i ndotur
Sot ka aplikacione të ndryshme dhe faqe të internetit që ju lejon të shihni cilësinë e ajrit në qytetin tuaj. Mbani në mend se kur ndotja e ajrit është më e lartë, gjasat janë që ajri do të ndotet në shtëpinë tuaj nëse jetoni në ndërtesë. Kur ushtroni, ju thithni më shumë se zakonisht, kështu që të shmangni aktivitetin fizik këto ditë.
- Praktika në parqe në vend të rrugëve të zëna
Shmangni vrapimin gjatë bllokimeve të trafikut. Kjo do të bëjë një ndryshim të madh në mushkëritë tuaja.
- Mbajeni ajrin e pastër në shtëpi
Përdorni ventilimin gjatë gatimit dhe shmangni gatimin në flakë të hapur. Është mirë të shmangni çdo lloj djegieje në shtëpinë tuaj.
- Siguroni një filtër ajri
Edhe pse këto filtra janë me të vërtetë të shtrenjta, nëse jetoni në një vend shumë të ndotur, ia vlen të investoni në diçka të tillë.
- Vendosni bimët në shtëpi
Filtrat e ajrit natyral mund të kujdesen për dioksidin e karbonit, si dhe ndotësve të tjerë të ajrit.
- Mbani atë të shëndetshëm
Një dietë e pasur me fruta dhe perime mund të zvogëlojë dëmet nga ajri i ndotur. Ushqyesit si Vitamina C ndihmojnë trupin tuaj të krijojë mbrojtje kundër molekulave të rrezikshme që ju thithni.
- Përdorni energji të pastër
Nëse është e mundur, përpiquni të përdorni energji të pastër. Kjo vlen edhe për makinën tuaj. Megjithatë, ndotësit më të mëdhenj në qytete janë automjetet.
- Jini aktiv
Përgjigja e vërtetë për këtë problem është veprimi i qeverisë dhe industrisë.
Për të ndihmuar në zvogëlimin e ndotjes, përdorni transport publik në vend të veturës. Motivoni dikë tjetër që të bëjë të njëjtën gjë./InfoShqip.com
