Pas tregtisë së drogës është biznesi i dytë më fitimprurës në botë. Pistoleta, mitralozë, pushkë, raketa, granatahedhëse, murtaja, ose granata dore shiten dhe blihen nga kartelet e drogës, grupet paraushtarake ose guerrilase, rebelë, gangsterë, mercenarë, piratë apo nga diktatorë. Sipas Zyrës së Kombeve të Bashkuara kundër Drogës dhe Krimit tregtia e paligjshme e armëve qarkullon nga 170 – 320 milonë dollarë çdo vit në botë.
Këto shifra përfaqsojnë 10 – 20 % të tregtisë së ligjshme. Pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik, një numër i madh armësh nuk u përdor ose mbeti jashtë kontrollit, gjë që lehtësoi shitjen e tyre me çmim të ulur. Neglizhenca e disa vendeve për të vendosur barriera në import dhe eksport, korrupsioni në nivele qeveritare dhe përparimet teknologjike (transaksionet bankare elektronike, interneti etj) si dhe vjedhjet nxitën tregun e zi.
Pasojat e kësaj tregtie të paligjshme janë tragjike, çdo vit vdesin më shumë se gjysëm milioni njerëz nga dhuna e ushtruar nga ky armatim ilegal. Nga 15 milionë armë që qarkullojnë në Meksikë 13 milionë, pra 85 % e tyre, i përkasin trafikimit. Si arrijnë të kapërcejnë ligjet dhe marrëveshjet ndërkombëtare për të blerë këtë lloj materiali?
Lora Lumpe, analiste e trafikimit të armëve, thotë se në tregun e zi të armëve të lehta ka dy pika kyçe: korridoret e armëve, njerëz të ngarkuar për të gjetur shitësit dhe blerësit, financuesit dhe garantuesit për të mbërritur në një marrëveshje dhe pala tjetër janë agjentët e transportit që gjejnë automjete, njerëz ngarkim – shkarkimi dhe grupe që e çojnë mallin në destinacion. /bota.al